#पेंढरा वृक्ष (#Tamilnadia uliginosa)

पेंढरा (Tamilnadia uliginosa)

 वृक्षाची माहितीवैज्ञानिक नाव: Tamilnadia uliginosa (Retz.) Tirveng. & Sastre

कुळ: Rubiaceae

वर्णन: पेंढरा, ज्याला इंग्रजीत "Divine Jasmine" किंवा "Grey Emetic Nut" म्हणतात, 

झाड मध्यम आकाराचे असते.पानं गडद हिरवी असून धार्मिक किंवा औषधी महत्त्व आहे.

झाडाची साल खरखरीत, लालसर रंगाची असते, आणि फांद्या सरळ वाढतात. पाने समोरासमोर, चकचकीत, आयताकृती आणि पूर्ण काठाची असतात. फुले 1-3 च्या समूहात येतात, मोठी, पांढरी आणि सुगंधी असतात. फळ ही 4 सें.मी. रुंदीची गोल किंवा अंडाकृती बेरी आहे.

स्थानिक नावे:

मराठी: पेंढरा, पांढरी, पनेला, पिंड्रा,

पेंडारी

हिंदी: काटुल

संस्कृत: पिंडालु, पिंडितकफळाचे नाव:

फळाला मराठीत "पिंड्रा" किंवा "पेंडारी" म्हणतात. 

इंग्रजीत याला "Pindara Fruit" किंवा "Grey Emetic Nut" असे संबोधले जाते.

फळे गोलसर, हिरवट तपकिरी रंगाची, आणि थोडीशी कठीण असतात.

उपयोग:औषधी उपयोग:पारंपरिक उपयोग:

 विविध आदिवासी समुदाय या झाडाचा उपयोग दस्त, अतिसार, मधुमेह, ताप आणि खोकला यावर उपचार करण्यासाठी करतात. फळांचा उपयोग अतिसार, कॉलरा, डोकेदुखी आणि मायग्रेनवर केला जातो. 

झाडाची साल आणि पाने: काही ठिकाणी या भागांचा उपयोग ताप, त्वचारोग, व जखमा भरून काढण्यासाठी पारंपरिक औषधांमध्ये केला जातो

 वैज्ञानिक संशोधन: संशोधनात या वृक्षाला अतिसारविरोधी, जंतुनाशक, दाहक-विरोधी, मधुमेह-विरोधी, कर्करोग-विरोधी आणि अपस्मार-विरोधी गुणधर्म असल्याचे आढळले आहे. फळांमध्ये 15 प्रमुख पॉलिफेनॉलिक फायटोकेमिकल्स आढळले आहेत. मुळे आणि फळे आयुर्वेदात औषध म्हणून वापरली जातात.खाद्य उपयोग:फळे खाण्यायोग्य असतात आणि स्थानिक समुदायांमध्ये त्यांचा उपयोग जंगली भाजी किंवा खाद्यपदार्थ म्हणून केला जातो. इतर उपयोग:या झाडाच्या फुलांना "रूहानी चमेली" (Divine Jasmine) म्हणतात, कारण ती पांढरी, सुंदर आणि सुगंधी असतात. याची फळे काही प्रजातींच्या फुलपाखरांच्या अळ्यांसाठी (उदा., Common Guava Blue) खाद्य म्हणून उपयोगी आहेत. 

 सावधगिरी:

औषधी वापरासाठी तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा, कारण फळे किंवा मुळे यांचा अतिवापर विषारी ठरू शकतो.

फोटो स्थळ-: कसाल- सिंधुदुर्ग जिल्हा 

माहीत सोस्त्र-: इंटरनेट